چکیده:
اشیای تاریخی برنزی مدفون در زیر خاک و یا محیط‌های دریایی در معرض هجوم یون کلرید قرار می گیرند؛ این آنیون‌ها باعث خوردگی اشیاء برنزی می شوند. درمان اینگونه آثار به دو طریق تثبیت و پاکسازی انجام می شود. اما متاسفانه باید گفت در بیش تر مواقع عدم نظارت مستقیم حفاظتگر به هنگام درمان عامل تخریب بسیاری از اشیاء برنزی است. بنابر این برای کنترل زمان مناسب و جلوگیری از آسیب به شی، استفاده از یک روش علمی مانند استفاده از روش‌های الکتروشیمیایی ضروری به نظر می رسد. روش‌های الکتروشیمیایی در درمان اشیاء بزرگ همچون توپ‌های توپخانه‌ای و لنگرها و همچنین اشیای ترکیبی چرم، چوب، منسوجات که به طور کامل قابلیت غوطه‌ور شدن در هنگام درمان را ندارند و همچنین اشیایی که امکان تشخیص ترکیب مواد متشکله آن وجود ندارد؛ می تواند مورد استفاده قرارگیرد. به دلیل امکان نظارت مستقیم درمراحل درمان اشیا، از این روش برای ارزیابی کاربرد محلول سسکویی کربنات سدیم در درمان نمونه‌های برنزی استفاده شد. با استفاده از دستگاه پتانسیواستات و با روش پلاریزاسیون روبش خطی مقادیر پتانسیل خوردگی در طول زمان و پارامترهای تافل اندازه گیری شدند و با مقایسه pH، غلظت یون کلرید، مقاومت محلول، روش درمان ارزیابی شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد، هنگام کاربرد سسکویی کربنات سدیم و درحین مراحل درمان، با استخراج یون کلرید، پتانسیل خوردگی افزایش می یابد. زمانی که محلول الکترولیت از یون کلرید اشباع شود، به سمت مقادیر منفی تمایل پیدا کرده و در این مرحله باید محلول الکترولیت تعویض شود؛ درمان تا جایی ادامه می یابدکه مقداریون کلرید کاهش و مقدار پتانسیل خوردگی ثابت بماند.
* بخشنده فرد، حمیدرضا ـ استادیار گروه مرمت آثار تاریخی، دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان
بی غم، محبوبه ـ کارشناسی ارشد مرمت اشیاء تاریخی و فرهنگی، دانشکده مرمت، دانشگاه هنر اصفهان
کلمات کلیدی: کلید واژه: اشیا برنزی تاریخی، خوردگی فعال، روش‌های الکتروشیمیایی، پتانسیل خوردگی،درمان، سسکویی کربنات سدیم؛