دیرگدازهای آلومینا ـ گرافیتی به دلیل ویژگی‌های قابل توجه در دمای بالا نظیر انبساط حرارتی کم، رسانایی حرارتی و مقاومت در برابر شوک حرارتی بالا، به‌طور گسترده در فرآیند ریخته‌گری پیوسته فولاد مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در پژوهش حاضر به بررسی مکانیزم‌ها و عوامل تخریب استوپرهای تاندیش از جنس آلومینا ـ گرافیت در فرآیند ریخته‌گری پیوسته پرداخته شده است. در این راستا، از مقاطع مختلف استوپر مصرفی نمونه‌برداری شد. به‌‌منظور مطالعه علل خوردگی و شکست، ریزساختار و ترکیب شیمیایی نمونه‌ها به‌ترتیب با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، طیف‌سنجی پراش انرژی پرتو ایکس (EDS) و همچنین پراش پرتو ایکس (XRD)، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که تخریب استوپر تاندیش در این شرکت با اکسیداسیون کربن دیرگداز در طول فرآیند پیش گرمایش آغاز شده و از دو جهت ایجاد تخلخل و افزایش ترشوندگی دیرگداز بر کاهش مقاومت در برابر خوردگی دیرگداز سیاه تأثیرگذار است. علاوه بر این دکربوراسیون دیرگداز به کاهش مقاومت در برابر شوک حرارتی استوپر منجر شده و کاهش عمر مفید قطعه را در پی خواهد داشت. پس از قرار گیری دیرگداز در معرض مذاب و سرباره، مرحله اصلی خوردگی و تخریب دیرگداز آغاز می‌گردد. در این مرحله، فولاد و سرباره مذاب تا حدی به درون دیرگداز نفوذ می‌کند که ذرات جدا شده از شبکه دیرگداز با فولاد/ سرباره مذاب یکی شده و زمینه دیرگداز تخریب می‌شود. در نهایت سرباره به‌طور کامل زمینه دیرگداز را در بر‌گرفته و ذرات آلومینا به‌صورت جزایر پراکنده در زمینه پخش می‌گردند. تخریب دیرگداز به‌ویژه در خط سرباره مشهود است؛ تا جایی که با گلویی شدن دیرگداز در خط سرباره، امکان ادامه فرآیند ریخته‌گری وجود نخواهد داشت.
* یوسفان، فاطمه - مجری پروژه، شرکت سهند آهن و فولاد خاورمیانه (MISTR)، شهرک علمی و تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
خلیلی، سجاد - مجری پروژه، شرکت سهند آهن و فولاد خاورمیانه (MISTR)، شهرک علمی و تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
اشرفی، علی - مدیر عامل، شرکت سهند آهن و فولاد خاورمیانه (MISTR)، شهرک علمی و تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
دادرس، ابراهیم - مدیر واحد تحقیقات، فناوری و بهینه سازی، مجتمع فولاد خوزستان، خوزستان، ایران
بهنیا، محمد - رئیس فولاد ریزی اسلب، مجتمع فولاد خوزستان، خوزستان، ایران
کلمات کلیدی: ریخته‌گری پیوسته فولاد، دیرگداز آلومینا ـ گرافیت، تخریب مکانیکی، تخریب خوردگی.