حمل و نقل نفت و گاز ترش اغلب شامل استفاده از لولههای فولادی تصفیه شده خاص است که معمولاً بهعنوان فولاد تمیز شناخته میشود. این لولهها برای مقاومت به خورندگی سیالات حاوی گاز سولفید هیدروژن (H2S)، دیاکسید کربن و رطوبت طراحی شدهاند که این محیط میتواند منجر به ترش شدن نفت و چالشهای خوردگی بعدی شود. چنین شرایطی ممکن است باعث ترک ناشی از هیدروژن، شکستگی و ظهور تاولهای هیدروژنی در فولاد شود که یک‌پارچگی ساختاری خط لوله را به خطر میاندازد. برای حمل و نقل نفت ترش، لولههای API به دلیل سازگاری و عملکرد بسیار خوب، انتخاب شدهاند. این تحقیق روی لولههای API 5L X60 TMCP (Thermo-mechanical control process) متمرکز شد. این مطالعه با هدف ارزیابی تاثیر ترکیب شیمیایی و ریزساختار لوله بر مقاومت آن در برابر ترک ناشی از هیدروژن انجام شد. برای این منظور، آزمایش‌های HIC روی بیش از سی‌صد نمونه از شماره ذوب‌های مختلف انجام شد. نتایج نشان داد که ارتباط قابل توجهی بین افزایش میزان پرلیت و حساسیت مواد به ترک ناشی از هیدروژن وجود دارد. این تحقیق طیف خاصی از ترکیب شیمیایی و میزان پرلیت را شناسایی کرد که به طور موثر در برابر HIC مقاومت می‌کند. این یافته‌ها در افزایش سطح حفاظت از خط لوله فولادی در برابر عیوب مرتبط با هیدروژن و در نتیجه افزایش طول عمر در شرایط محیطی مؤثر هستند.
* معتمدی تهرانی، محمد ـ دانشگاه صنعتی امیرکبیر - دانشکده مواد و متالورژی
مظلوم طبائی، زهرا سادات ـ دانشگاه صنعتی امیرکبیر - دانشکده مواد و متالورژی
کتابچی، مصطفی ـ دانشگاه صنعتی امیرکبیر - دانشکده مواد و متالورژی
کلاکی، علی ـ دانشگاه صنعتی امیرکبیر - دانشکده مواد و متالورژی
کلمات کلیدی: ترک خوردگی ناشی از هیدروژن (HIC)، خوردگی نفت و گاز ترش، فولاد API 5L X60 TMCP، آنالیز تخریب.